Dünya Parkinson Hastalığı Günü (11 Nisan)
NÖROLOJİK HASTALIK
Parkinson hastalığı,
Alzheimer Hastalığından sonra en sık izlenen, beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik hastalıktır.
HASTALIK SEYRİ
Bu hastalıkta
beyinde dopamin isimli bir molekülü üreten nöronların kaybı izlenmektedir.
Bunun sonucunda da
hareketlerin yavaşlaması, titreme, denge kayıpları gibi yakınmaların oluşmasına neden olmaktadır.
Uyku bozuklukları ve kabızlık, titreme ve hareketlerde yavaşlama belirtileri ile hastalık yıllar önce başlamaktadır.
İLERİ YAŞTA GÖRÜLÜYOR
Parkinson hastalığı özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır.
50 yaşından önce başlaması çok nadirdir.
Erkeklerde kadınlara göre yaklaşık olarak iki kat daha sık olarak izlenmektedir.
RİSK FAKTÖRLER
Yaş, genetik faktörler, cinsiyet Parkinson hastalığında bilinen bazı risk faktörleridir.
Bazı genetik mutasyonlara sahip kişilerde
aile öyküsü özellikle genç yaşta Parkinson hastalığına yakalanan kişilerde daha belirgindir.
Parkinson hastalığının belirtileri:
1. İstirahat halinde izlenen TİTREME (tremor)
2. Hareketlerin YAVAŞLAMAsı (bradikinezi)
3. Pasif eklem hareketlerini zorlaştıran KASLARDA SERTLEŞME (rijidite)
4. Ayakta durma DENGEsinin BOZULMASI (postural instabilite)
Parkinson hastalığının motor bulguları ortaya çıkmadan bazı başka belirtiler kendini gösterebilir.
Bunlar arasında;
• Ağrı,
• Koku alma bozukluğu,
• REM uyku davranış bozukluğu
(geceleri çok canlı rüyalar görüp, etrafındakilere zarar verebilecek vurma gibi bazı hareketlerle ortaya çıkan bir uyku bozukluğudur)
• Otonomik sistem bozuklukları
(mesane-bağırsak, tansiyon değişiklikleri gibi) bozuklukları gibi bulgular da izlenebilmektedir.
Parkinson hastalığının TİPİK BULGULARı ortaya çıkmaya başladığında
• Yürürken kolları iki yanda normal şekilde SALLANMA
• Elde, bacaklarda veya çenede istirahat döneminde TİTREME
• Mimiklerin kaybının izlendiği MASKE YÜZ belirtisi
• Yazının giderek küçülmesi şeklinde zor okunur bir yazıya sahip olma
• Göz kıpma sayısında azalma
• Öne eğik ve yavaş şekilde yürüme
• Sık DÜŞMEler
• Küçük adımlarla yürüme
• Donup kalmalar
• Hareketin ve konuşma hızının YAVAŞLAMAsı
• Yutma bozuklukları
• Kabızlık
• Cinsel işlev bozuklukları
• Depresyon
• Psikoz
• Hayal görme
• Halüsinasyon
• Gündüz UYUKLAMA hali
• Dürtü kontrol bozukluğu
• Ciltte yağlanmanın artması (sebore), BUNAMA da izlenebilir.
Parkinson hastalığında TEDAVİ 3 ana başlıkta toplanabilir:
- Birinci sırayı İLAÇ TEDAVİSİ almaktadır.
- İlaç tedavisinden yeterli faydayı göremeyen hastalarda CERRAHİ TEDAVİ uygulanabilmektedir.
- Parkinson hastalığı tanısı almış her hastada hastanın yakınmalarına göre DESTEK TEDAVİSİ de düşünülmelidir.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı