Dünya AIDS Günü (1 Aralık)
1 Aralık 2021 Dünya AIDS Günü'nün teması “Eşitsizliklere son verin. AIDS'i Bitir”, geride bırakılan insanlara ulaşmaya özel bir önem veriyor.
HIV,
DSÖ Avrupa Bölgesinde 2 milyondan fazla insanı etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir.
Son birkaç on yılda
önemli ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, 2020 için belirlenen önemli hedeflere ulaşılamadı.
Bölünme, eşitsizlik ve insan haklarına saygısızlık, HIV'in küresel bir sağlık krizi haline gelmesine ve öyle kalmasına izin veren başarısızlıklar arasındadır.
Şimdi,
COVID-19 eşitsizlikleri ve hizmet kesintilerini artırıyor ve HIV ile yaşayan birçok insanın hayatını daha zor hale getiriyor.
2021 Dünya AIDS Günü teması
“Eşitsizliklere son verin. AIDS'i Bitir”,
geride bırakılan insanlara ulaşmaya özel bir önem veriyor.
DSÖ ve ortakları,
temel HIV hizmetlerine erişimde artan eşitsizliklerin altını çiziyor.
1 Aralık 2021'de DSÖ,
liderleri ve vatandaşları AIDS'e neden olan eşitsizliklerle yüzleşmeye ve şu anda temel HIV hizmetlerini almayanlara ulaşmaya çağırıyor.
Anneden Bebeğe Geçişin Önlenmesi
Tüm gebelere bilgisi ve onayı dahilinde HIV testi önerilmelidir.
HIV pozitif gebelerde
Gebelik süresince annenin tedavi ve takibi yapılmalıdır.
Doğum sırasında anneye ve doğum sonrasında bebeğe koruyucu tedavi (profilaksi) başlanmalıdır.
Çeşitli kaynaklarda doğum şekli olarak planlanmış sezaryen önerilse de ilgili hekimlerin ortak kararı önemlidir.
Annenin bebeğini emzirmemesi gerekmektedir.
TANI TEDAVİ
Enfeksiyona özgü laboratuvar testleri ile tanı konulmaktadır, Aşısı yoktur.
Tedaviye erken dönemde başlanması, düzenli takip ve tedavinin sürdürülmesi ile kişinin yaşam süresi ve yaşam kalitesi artmakta, virüsün başkalarına geçişi engellenmektedir.
HIV NEDİR?
“İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü” HIV olarak adlandırılmaktadır.
Bu virüs,
bağışıklık sistemini zayıflatır ve tedavi edilmediğinde ciddi hastalıklara (enfeksiyonlar, kanserler vb.) ve ölüme neden olur
HIV POZİTİF NEDİR?
Kişinin kanında HIV enfeksiyonunun saptanmasıdır.
HIV ENFEKSİYONUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın evresine göre belirtiler değişkenlik gösterir.
Bazı kişilerde
virüs ile ilk karşılaşmadan 2-4 hafta sonra grip benzeri belirtiler (ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, yoğun kas ve eklem ağrısı, karın ağrısı, ishal, döküntü, lenf bezlerinde şişlik ve ağrı vb.) görülebilir.
Bazı kişilerde ise
bu dönemde hiçbir belirti görülmeyebilir.
Birkaç hafta sürebilen bu dönemden sonra
enfeksiyon uzun bir dönem (yaklaşık 5-10 yıl) sessiz seyredebilir ve AIDS evresine ilerleyebilir.
AIDS NEDİR?
HIV enfeksiyonunun tedavi edilmediği takdirde bağışıklık sistemine ciddi düzeyde zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan “Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu” dur.
AIDS kişide
fırsatçı enfeksiyonlar, bazı kanserler veya diğer ağır hastalıkların geliştiği enfeksiyonun en ağır dönemidir.
Erken tanı ve tedavi,
HIV pozitif kişilerde AIDS döneminin gelişmesini önleyerek, kişilerin sağlıklı bir şekilde yaşamalarını sağlar
BULAŞMA YOLLARI
Cinsel Temas:
(En sık görülen bulaşma yoludur) HIV pozitif kişi ile korunmasız (kondom kullanılmadan) yapılan her türlü (oral, vajinal, anal) cinsel ilişki.
Kan Yolu İle Bulaşma:
Ortak kullanılan HIV ile kontamine iğne, şırınga ve diğer delici kesici aletler veya steril edilmemiş cerrahi malzemelerin kullanıldığı işlemler (dövme, piercing vb.).
Enfekte kan ve kan ürünleri nakli
(Ülkemizde 1987 yılından itibaren, her kan ve kan ürününe gerekli testler yapıldıktan sonra hastaya verilmektedir.).
Anneden Bebeğe Geçiş:
HIV pozitif anneden gebelik dönemi, doğum sırasında ya da doğum sonrasında bebeğe geçiş (emzirme vb.).
VİRÜS HANGİ DURUMLARDA BULAŞMAZ?
• Dokunmak, tokalaşmak ve sarılmakla
• Gözyaşı, ter ve tükürükle
• Aynı yerde oturmak ve aynı havayı solumakla
• Aynı havuzu, tuvaleti, saunayı ve duşu paylaşmakla
• Giysilerin ortak kullanılması ile
• Tabak, çatal, kaşık bıçak ve bardak paylaşmakla
• Telefon kulaklığı ve kapı tokmağı ile
• Sivrisinek, böcek sokması ve hayvan ısırması ile HIV bulaşmamaktadır.
VİRÜSTEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
Cinsel Yolla Bulaşmanın Önlenmesi
• Tek eşlilik,
• Riskli ve korunmasız cinsel temastan kaçınılması,
• Riskli cinsel ilişki sırasında kondom kullanılması,
• Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonların tanı ve tedavisi.
Kan Yolu İle Bulaşmanın Önlenmesi
• Ortak enjektör kullanımından kaçınılması,
• Tek kullanımlık steril enjektör ve cerrahi malzemelerin kullanılması,
• Dövme ve piercing gibi kesici ve delici işlemler sırasında sterilizasyon kurallarına uyulması,
• Güvenli kan ve kan ürünlerinin kullanılması, Kan ve kan ürünleri ile olan bulaşmaya karşı korunma amacı ile 1987 yılından beri ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir.
Organ ve doku nakilleri öncesinde gerekli testlerin yapılması HIV geçiş riskini en aza indirmektedir.)
• Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış tıbbi hizmet ya da diş sağlığı hizmeti veren kuruluşlardan hizmet alınması.
