Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Farkındalık Ayı (Ocak Ayı)
Serviks (rahim ağzı) kanseri;
dünya genelinde kadınlar arasında en yaygın görülen dördüncü kanserdir, erken teşhis ve tedavi edilebilir.
Rahim ağzı kanseri,
dünyada kadınlarda dördüncü sıklıkta görülürken ülkemizde onuncu sıradadır.
Rahim ağzı kanseri
nedeni tamamen aydınlatılmış ve önlenebilen tek kanserdir.
Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk Faktörleri:
Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu
Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki
Birden fazla cinsel partner varlığı
Sigara içimi
Beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek rahim ağzı kanseri riskini artırmaktadır)
Yüksek doğurganlık sayısı
Düşük sosyoekonomik düzey
Özellikle 5 yıldan daha uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı
Rahim ağzı Kanseri Belirtileri:
HPV enfeksiyonlarının çoğunluğu belirtilere veya hastalığa neden olmaz ve kendiliğinden düzelir.
Bununla birlikte,
belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ile devam eden enfeksiyon, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir.
Tedavi edilmezse,
bu lezyonlar rahim ağzı kanserine ilerleyebilir, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar almaktadır.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri,
ancak kanser ileri bir aşamaya gelindiğinde ortaya çıkma eğilimindedir.
Rahim ağzı kanserinde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
• Düzensiz mens (adet) dönemleri arasında veya cinsel ilişkiden sonrasında anormal vajinal kanama
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı
• Yorgunluk, kilo kaybı, iştah kaybı
• Vajinal rahatsızlık veya kokulu akıntı
• Tek bir bacakta şişkinlik
• İdrar yaparken ağrı
Serviks (rahim ağzı) kanserinin erken tanısı,
kolay ve ağrısız işlemler olan HPV testi ve Pap smear testi ile konulabilir.
Tanı:
Tarama ve erken teşhis ile tam tedavisi mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geride yer almaktadır.
Rahim ağzı kanser taramasını düzenli yaptıran bir kadının rahim ağzı kanserinden ölmeyeceğini söylemek mümkündür.
Bu nedenle
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında taranmasını önermektedir.
Bugün rahim ağzı kanserinin %99.9’una HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonunun yol açtığı bilinmektedir.
Günümüzde
rahim ağzı kanserini önlemeye veya erken bulmaya yardımcı olmak üzere geliştirilmiş iki tarama testi yaygın şekilde kullanılmaktadır.
HPV’nin tespiti
erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret etmekte ve kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır.
Günümüzde
HPV testleri rahim ağzı kanseri taramasında yer almaktadır.
HPV testi
rahim ağzı hücrelerde virüsün tespiti esasına dayanan bir testtir.
Ülkemizde
ulusal kanser tarama standartlarına göre 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV testi ile taranmakta, pozitif çıkan olgular Pap smear ile tekrar değerlendirilmektedir.
Pap smear testi
dökülen rahim ağzı hücrelerin toplanıp incelenmesi esasına dayanan bir testtir.
HPV testi ve smear alınması son derece basit ve ağrısız işlemlerdir.
Tedavi:
Rahim ağzı kanserinde cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma:
Günümüzde
HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur.
Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserine karşı
• 9-13 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
• 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak
• Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim
• Sigara kullanmamak
• Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek
Rahim ağzı Kanser Neden Önemli?
• Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır.
• Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
• Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir.
• Düzenli rahim ağzı kanseri taramadan geçen bir kadının rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir.
Ülkemizde
rahim ağzı kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.
