DÜNYA KALP GÜNÜ (29 Eylül)
Dünyada
ve ülkemizde yaşamı tehdit eden sağlık sorunları arasında ilk sırada yer alan
“Kalp ve Damar Hastalıkları”na dikkat çekmek ve toplumsal farkındalığı sağlamak
amacıyla her yıl 29 Eylül “Dünya Kalp Günü” olarak çeşitli etkinliklerle
kutlanmaktadır.
Dünya Kalp Gününde kardiyovasküler hastalıkları önlemek
ve küresel etkileri azaltmak için halkın bilinç düzeyini artırmak
amaçlamaktadır.
KALBİNİZİ KORUYUN
» Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinin.
» Sağlık kontrollerinizi düzenli yaptırın.
Uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve değiştirilebilir risk
faktörlerinin kontrol altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin
dörtte üçünden fazlasının önlenebileceğini biliyor muydunuz?
Düzenli ve yeterli sürede uyumak kalp sağlığının korunmasında
etkilidir.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARI
Kalp ve damar hastalıkları küresel olarak bir numaralı ölüm
sebebidir.
Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin artarak, 2030 yılında
22,2 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre
2012 yılında tüm dünyada bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerin yüzde
46,2’si (17,5 milyon) kalp ve damar hastalıkları nedeniyledir.
Ülkemizde 2013 yılında ölen her 5 kişiden ikisinin kalp-damar
hastalığına bağlı nedenlerden öldüğü görülmektedir.
Davranışsal risk faktörleri yani; sağlıksız beslenme,
yetersiz fiziksel aktivite, tütün kullanımı ve alkol kullanımı koroner kalp
hastalığının %80’inden sorumludur.
Kardiyovasküler hastalıkların çoğu risk
faktörleriyle mücadele edilerek engellenebilir.
Risk faktörlerinin kontrolü ile
kalp ve damar hastalığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceği
bildirilmektedir.
Sağlıksız beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite etkisiyle
bireylerde kan basıncında yükselme, kan şekeri yüksekliği, kan
lipidlerinde yükselme, fazla kilo veya obezite görülür.
Sosyal ekonomik faktörler ve kültürel değişiklikler
(küreselleşme, şehirleşme) toplumun yaşlanması, stres, herediter faktörler
kardiyovasküler hastalıkların diğer belirleyicileridir.
40 yaş üstü her birey için kardiyovasküler riskin
hesaplanması ve varsa davranışsal risk faktörlerine uygun müdahaleler ile kalp
krizi, inme, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonların gelişmesini
önleyebilecek tedbirlerin alınması önerilir.
Kalp ve Damar Hastalıkları
Nedir?
KDH, kalp
ve dolaşım sisteminin (arterler ve damarlar) herhangi bir hastalığını kapsayan
geniş bir terimdir.
Koroner damarlarda, kalpten vücuda kan dağıtan ana aort damarlarda ve
dallarında zaman içinde oluşan yağ plaklarına bağlı tıkanmaları sonucu ortaya
çıkan hastalıklara kalp ve damar hastalıkları denir.
Kalp ve Damar Hastalıklarının
Nedenleri Nelerdir?
Kalp
hastalıklarını tetikleyen birçok etken vardır.
Özellikle insanların benimsedikleri yaşam tarzı kalp hastalıklarının gelişiminde önemli rol oynar.
Kalp ve damar hastalıklarının en az % 80 oranında:
• Sigara,
• Hipertansiyon,
• Yüksek kan yağları,
• Ailede kalp hastalığına yatkınlık,
• Şişmanlık,
• Hareketsiz yaşantı,
• Diyabet
gibi klasik risk faktörlerine bağlı olarak geliştiği bilinmektedir.
Kalp ve Damar Hastalıklarında
En Sık Rastlanan Belirtileri Nelerdir?
• Göğüs ağrısı (Angina Pektoris)
• Nefes darlığı
• Çarpıntı
• Bayılma.
• Tıkalı olan damarın beslediği organ ile ilgili belirtiler (Örneğin bacak damar tıkanıklığında bacakta ağrı, soğuma, uyuşukluk ve güçsüzlük)
Kalp ve Damar
Hastalığı Olan Bireylerin Dikkat Etmesi Gereken Konular Nelerdir?
» Sağlıklı
beslenin,
» Düzenli
fiziksel aktivite yapın,
» Tütün ve
tütün ürünleri kullanmayın,
» Alkol
kullanmayın,
» Kardiyovasküler
riskinizi öğrenenin,
» Kilolu
veya obez olup olmadığınızı öğrenenin,
» Kan
basıncınızı öğrenenin,
» Kan
şekerinizi öğrenenin,
» Kan
lipidlerinizi öğrenenin.
» Hekiminizin
verdiği sağlıklı yaşam önerilerine uyun.
Kardiyovasküler
hastalıkların çoğu risk faktörleriyle mücadele edilerek engellenebilir.
Dünya Sağlık Örgütü uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve düzeltilebilir risk
faktörlerinin kontrol altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı
ölümlerin dörtte üçünden fazlasının önlenebileceğini bildirmektedir.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ
Kardiyovasküler Hastalıklar
Kardiyovasküler hastalıklar (KVH), her yıl tahminen 17,9
milyon can alarak küresel olarak önde gelen ölüm nedenidir.
CVD'ler, kalp
ve kan damarlarının bir grup bozukluğudur ve koroner kalp hastalığı,
serebrovasküler hastalık, romatizmal kalp hastalığı ve diğer durumları
içerir.
Beş KVH ölümünün dördünden fazlası kalp krizi ve felçten
kaynaklanmaktadır ve bu ölümlerin üçte biri 70 yaşın altındaki kişilerde erken
meydana gelmektedir.
Kalp hastalığı ve felç için en önemli davranışsal risk
faktörleri sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik, tütün kullanımı ve
zararlı alkol kullanımıdır.
Davranışsal risk faktörlerinin etkileri,
bireylerde kan basıncının yükselmesi, kan şekerinin yükselmesi, kan
lipidlerinin yükselmesi, aşırı kilo ve obezite olarak ortaya çıkabilir.
Bu
"ara risk faktörleri" birinci basamak sağlık kuruluşlarında
ölçülebilir ve kalp krizi, felç, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonların
riskinin arttığını gösterir.
Tütün kullanımının bırakılması, diyette tuzun azaltılması,
daha fazla meyve ve sebze yemek, düzenli fiziksel aktivite ve alkolün zararlı
kullanımından kaçınmanın kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı
gösterilmiştir.
Sağlıklı seçimleri ekonomik ve erişilebilir kılmak için
elverişli ortamlar yaratan sağlık politikaları, insanları sağlıklı davranışları
benimsemeye ve sürdürmeye motive etmek için gereklidir.
En yüksek KVH riski altında olanları belirlemek ve uygun
tedaviyi almalarını sağlamak erken ölümleri önleyebilir.
Tüm birinci
basamak sağlık kuruluşlarında bulaşıcı olmayan hastalık ilaçlarına ve temel
sağlık teknolojilerine erişim, ihtiyacı olanların tedavi ve danışmanlık
almalarını sağlamak için elzemdir.
Kaynak: WHO
Kaynaklar: Sağlık Bakanlığı, WHO