DÜNYA
AİDS GÜNÜ (1 Aralık)
Uzm. Dr. Cem Uzun
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği
Dünya AİDS Günü
HIV
(İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) tedavisine erken dönemde başlanması,
düzenli takip ve tedavinin sürdürülmesi ile kişinin yaşam süresi ve yaşam
kalitesi artmakta, virüsün başkalarına bulaşması engellenmektedir.
HIV
enfeksiyonu önlenebilir bir hastalıktır ve korunma önlemleri tedaviden çok daha
etkilidir.
Şüpheli
durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna müracaat ederek test
yaptırılmalıdır.
HIV
(İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), cinsel yolla ve kan yoluyla bulaşır.
Riskli temas öyküsü olan kişiler erken tanı ve tedavi için mutlaka sağlık
kuruluşuna başvurmalıdır.
H I V N E D İ R? / A İ D S N E D İ R?
HIV NEDİR?
“İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü” HIV olarak adlandırılmaktadır.
Bu virüs, bağışıklık sistemini zayıflatır ve tedavi edilmediğinde ciddi
hastalıklara (enfeksiyonlar, kanserler vb.) ve ölüme neden olur.
HIV POZİTİF NEDİR?
Kişinin kanında HIV enfeksiyonunun saptanmasıdır.
HIV ENFEKSİYONUNUN
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın evresine göre belirtiler değişkenlik gösterir.
Bazı kişilerde virüs ile ilk karşılaşmadan 2-4 hafta sonra grip benzeri
belirtiler (ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, yoğun kas ve eklem ağrısı, karın
ağrısı, ishal, döküntü, lenf bezlerinde şişlik ve ağrı vb.) görülebilir.
Bazı kişilerde ise bu dönemde hiçbir belirti görülmeyebilir.
Birkaç hafta sürebilen bu dönemden sonra enfeksiyon uzun bir dönem (yaklaşık
5-10 yıl) sessiz seyredebilir ve AIDS evresine ilerleyebilir.
TANI
TEDAVİ
Enfeksiyona özgü laboratuvar testleri ile tanı konulmaktadır, Aşısı yoktur.
Tedaviye erken dönemde başlanması, düzenli takip ve tedavinin sürdürülmesi ile
kişinin yaşam süresi ve yaşam kalitesi artmakta, virüsün başkalarına geçişi
engellenmektedir.
AIDS NEDİR?
HIV enfeksiyonunun tedavi edilmediği takdirde bağışıklık sistemine ciddi
düzeyde zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan “Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği
Sendromu” dur.
AIDS kişide fırsatçı enfeksiyonlar, bazı kanserler veya diğer ağır
hastalıkların geliştiği enfeksiyonun en ağır dönemidir.
Erken tanı ve tedavi, HIV pozitif kişilerde AIDS döneminin gelişmesini
önleyerek, kişilerin sağlıklı bir şekilde yaşamalarını sağlar
BULAŞMA YOLLARI
Cinsel Temas:
(En sık görülen bulaşma yoludur) HIV pozitif kişi ile korunmasız (kondom
kullanılmadan) yapılan her türlü (oral, vajinal, anal) cinsel ilişki.
Kan Yolu İle Bulaşma:
Ortak kullanılan HIV ile kontamine iğne, şırınga ve diğer delici kesici aletler
veya steril edilmemiş cerrahi malzemelerin kullanıldığı işlemler (dövme,
piercing vb.).
Enfekte kan ve kan ürünleri
nakli
(Ülkemizde 1987 yılından itibaren, her kan ve kan ürününe gerekli testler
yapıldıktan sonra hastaya verilmektedir.).
Anneden Bebeğe Geçiş:
HIV pozitif anneden gebelik dönemi, doğum sırasında ya da doğum sonrasında
bebeğe geçiş (emzirme vb.).
VİRÜS HANGİ DURUMLARDA BULAŞMAZ?
• Dokunmak, tokalaşmak ve sarılmakla
• Gözyaşı, ter ve tükürükle
• Aynı yerde oturmak ve aynı havayı solumakla
• Aynı havuzu, tuvaleti, saunayı ve duşu paylaşmakla
• Giysilerin ortak kullanılması ile
• Tabak, çatal, kaşık bıçak ve bardak paylaşmakla
• Telefon kulaklığı ve kapı tokmağı ile
• Sivrisinek, böcek sokması ve hayvan ısırması ile HIV bulaşmamaktadır.
VİRÜSTEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
Cinsel Yolla Bulaşmanın Önlenmesi
• Tek eşlilik,
• Riskli ve korunmasız cinsel temastan kaçınılması,
• Riskli cinsel ilişki sırasında kondom kullanılması,
• Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonların tanı ve tedavisi.
Kan Yolu İle Bulaşmanın Önlenmesi
• Ortak enjektör kullanımından kaçınılması,
• Tek kullanımlık steril enjektör ve cerrahi malzemelerin kullanılması,
• Dövme ve piercing gibi kesici ve delici işlemler sırasında sterilizasyon kurallarına uyulması,
• Güvenli kan ve kan ürünlerinin kullanılması, Kan ve kan ürünleri ile olan bulaşmaya karşı korunma amacı ile 1987 yılından beri ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir.
Organ ve doku nakilleri öncesinde gerekli testlerin yapılması HIV geçiş riskini en aza indirmektedir.)
• Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış tıbbi hizmet ya da diş sağlığı hizmeti veren kuruluşlardan hizmet alınması.