DÜNYA ÜRTİKER GÜNÜ (1 Ekim) "Yalnız Değilsiniz"
1 Ekim Dünya Ürtiker Günü vesilesiyle, bu yılın mottosu olan “Karşılanmamış ihtiyaçlara dikkat çekmek, hastaların sesini duyurmak ve yaşam yüklerinin farkındalığını artırmak” amacıyla, Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji ABD olarak bir araya geldik.
Ekibimizle birlikte hastalarımız için özel bir bilgilendirme videosu hazırladık.
🎬 Bu video, yalnızca bilgi vermek için değil;
✓ Ürtikerli bireylerin sesini duyurmak,
✓ “Yalnız değilsiniz” demek,
✓ Ve ürtikerle yaşamın geleceğine umutla bakmak için hazırlandı.
Ürtiker sadece kaşıntı değildir.
Birlikte konuşursak, birlikte görünür kılırsak, gelecek yolu daha aydınlık olur.
#ÜrtikerGünü #UDAY2025
#Karşılanmamışİhtiyaçlar #HastalarınSesi
#SakaryaÜniversitesi #TıpFakültesi
#dermatoloji #Farkındalık
#UDAYYourJourney #UnmetNeedInHives
Bugün 1 Ekim Dünya Ürtiker Günü.
Amacımız sadece hastalığı anlatmak değil; ürtikerle yaşayan hastalarımızın sesini duyurmak, onların günlük hayatta yaşadığı zorluklara dikkat çekmek, taşıdıkları görünmez yükü görünür kılmak. Farkındalıkla birlikte daha iyi bir gelecek için bugün buradayız.
1. Tanım ve Genel Bilgi
“Ürtiker, Latincede ‘urtica’ yani ısırgan otundan gelir. Halk arasında kurdeşen denir. Kaşıntılı, kızarık kabarıklıklarla seyreden ve toplumda sık görülen bir deri hastalığıdır.”
“Akut ürtiker; enfeksiyonlar, ağrı kesici gibi ilaçlar, fıstık, deniz ürünü, yumurta gibi bazı gıdalar, böcek sokmaları ve nadiren aşılarla tetiklenebilir.”
2. Sınıflama
“Ürtiker; akut ve kronik olarak ayrılır. Akut tip 6 haftadan kısa sürerken, kronik tip 6 haftadan uzun devam eder ve spontan ya da belirli uyaranlarla tetiklenen indüklenebilir tip olarak sınıflanır.”
3. Patofizyoloji
“Mast hücreleri ürtikten sorumlu ana hücrelerdir. Histamin ve diğer maddeleri salgılayarak ciltte kaşıntılı kabarıklıklara yol açarlar.”
4. Klinik Bulgular ve Tipler
“Ürtiker, ciltte kızarıklık ve kabarıklığın yanında yoğun kaşıntı, yanma ve batma hissiyle kendini gösterir.”
“Kronik ürtikerin uyarılabilir tipinde; basınç, sıcaklık değişimi, egzersiz veya ışık gibi uyaranlarla ciltte döküntüler oluşabilir. Hekim kontrolünde yapılan testlerle bu tetikleyiciler saptanabilir.”
“Basınç ürtikeri, uzun süreli temas olan bölgelerde görülür. Dar giysilerden ve uzun süreli basınçtan kaçınmak önemlidir.”
“Ürtikeryal vaskülit; 24 saatten uzun süren, iyileşirken leke ya da iz bırakabilen, kaşıntının yanı sıra yanma ve ağrının da eşlik ettiği kızarık kabarıklıklarla seyreder. Kesin tanı deri biyopsisi ile konur. Tedavide antihistaminikler, kortizonlu ilaçlar ve bağışıklık sistemine etkili bazı tedaviler kullanılabilir.”
5. Tetikleyiciler
“Kabuklu deniz ürünleri, mayalı yiyecekler, çilek, domates, çikolata, kuruyemişler, yumurta ve bazı katkı maddeleri ürtikeri sık tetikleyen gıdalar arasında yer alır.”
“Hem akut hem kronik ürtikerde bazı ilaçlar atağı tetikleyebilir. En sık ağrı kesiciler ve antibiyotikler sorumludur.”
“Egzersiz sırasında artan vücut ısısı histamin salınımını tetikler ve ürtikere yol açabilir. Önlem olarak egzersizden önce antihistaminik kullanılabilir.”
“Alkol kronik ürtikeri tetikleyebilir veya mevcut semptomları kötüleştirebilir. Histamin salınımını artırır, damarları genişletir ve bağışıklığı etkiler. Bazı içki katkıları da reaksiyona yol açabilir. Bu yüzden alkol tüketimine dikkat edilmelidir.”
“Gastrit etkeni olabilen Helicobacter pylori, ürtikeri tetikleyici veya şiddetlendirebilen bir faktördür.”
6. Risk Grupları ve İlişkili Hastalıklar
“Ürtiker herkeste olabilir ama kadınlarda, genç yetişkinlerde ve atopik bünyeye sahip kişilerde daha sık görülür.”
“Ürtikeri yaşam boyu her 4 kişiden 1’i hayatında en az bir kez yaşar. Akut ürtiker çocuklarda daha yaygın iken, kronik ürtiker ise 20–40 yaş arası kadınlarda daha sık görülür.”
“Kronik ürtikerin başta Hashimoto tiroiditi olmak üzere otoimmün tiroit hastalıklarıyla ilişkisi vardır.”
“Kesin kanıt olmasa da bazı otoimmün hastalıklar ile arasında ilişki olabilir. Örneğin çölyak, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve otoimmün gastrit gibi durumlar ürtikere eşlik edebilir.”
“Ürtikerin birçok tetikleyicisi olabilir. Tiroid hastalıkları, hormon değişimleri ve hatta adet dönemi bile ürtikeri tetikleyebilir. Yani hem bağışıklık sistemimiz hem de hormonlarımız cildimizi etkiliyor.”
7. Tedavi Yaklaşımı
“Akut ürtiker tedavisinde ilk seçenek antihistaminiklerdir. Kontrolsüz olgularda kısa süreli kortikosteroid eklenebilir.”
“Ürtiker tedavisinde topikal ajanlar sadece destekleyici rol oynar; kısa süreli rahatlama sağlar ama asıl tedavi sistemik antihistaminiklerle yapılır.”
“Dirençli ürtiker tedavisinde omalizumab gibi biyolojik tedaviler ve bağışıklık sistemine etki eden ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca yeni biyolojik ilaçlarla ilgili araştırmalar da sürmektedir.”
8. Yaşam Tarzı ve Psikolojik Faktörler
“Psikolojik stres, sinir sistemi üzerinden ürtiker ataklarını tetikleyebilir ya da alevlendirebilir.”
“Psikolojik terapi, stres ve kaygıyı azaltarak kronik ürtikerin kontrolünü ve yaşam kalitesini artırabilir.”
9. Özel Durumlar
“Gebelikte stres atakları tetikleyebilir. Gevşeme egzersizleri ve iyi uyku önemlidir. İhtiyaç halinde kullanılabilecek güvenli antihistaminikler de vardır.”
“Çocuklarda ürtiker tedavisi için ulusal ve uluslararası rehberler vardır. Ülkemiz kılavuzunun güncel 2025 versiyonu ise yayınlanmak üzeredir.”