DÜNYA ALZHEİMER GÜNÜ (21 Eylül)
ALZHEİMER HASTALIĞI
Dünya genelinde her 3
saniyede 1 kişi bunama hastalığına yakalanırken bunların 3’te 2’sinde Alzheimer
görülüyor.
Türkiye’de yaşlı nüfus ile birlikte Alzheimer vakaları da giderek artıyor.
Koronavirüs salgınının yarattığı sosyal izolasyon ve yalnızlık da Alzheimer
vakalarını tetikledi.
47
Milyon Hasta Var
Türkiye'nin toplam nüfusunun yüzde
8.7’sini oluşturan 65 yaş üstü nüfus hızla artıyor.
Bu nedenle demans hastalarının sayısında hızlı bir yükseliş gözlemleniyor.
Türkiye’de 600 bin Alzheimer hastası var.
Dünya genelinde 47 milyon Alzheimer hastası
var.
2050’de bu sayının 135.5
milyona yükseleceği anlaşılıyor.
Fiziksel aktivitenin azalması, çevre ve hava kirliliği ile sağlıksız
beslenmenin Alzheimer vakalarını arttırıyor.
Ayrıca koronavirüs salgını nedeniyle son 1.5 yılda sosyal izolasyonun yarattığı
yalnızlık da vakaları yükseltiyor.
Hücreleri
Bozuyor
Bir demans (bunama) türü olan Alzheimer, ‘nöron’ adı verilen beyin hücrelerinin
ve aralarındaki iletişimin bozulması ile ortaya çıkıyor.
Daha çok yaşlılarda görülen ve çoğunlukla beynin hafıza ile ilgili bölümlerinin
bozulmasına neden olan Alzheimer, geri dönüşü olmayan ilerleyici bir hastalık
olarak biliniyor.
Dünyada her 3 saniyede 1 kişi demansa yakalanıyor ve bunların üçte ikisi
Alzheimer oluyor.
Belirtileri
Nelerdir?
• Yakın dönemde olan olayları unutma.
• Gün içerisinde aynı soruları tekrar tekrar sorma.
• Gözlüğünü, cüzdanını, parasını vb. nereye koyduğunu hatırlamama.
• İlerleyen safhalarda huy değişikliği, sessizleşme, içe kapanma,
sosyalleşmede azalma, daha az talepkar olma.
• Bazı hastalarda sinirlilik, saldırganlık, yakınlarına ya da kendisine
zarar verme.
• Başlarda tanımadığı, ilerleyen safhalarda tanıdığı ortamlarda
kaybolma.
• Kendi evini tanıyamama, odaların yerlerini karıştırma.
• Günleri, ayları, yılları hatırlayamama
Tedavisi Var Mı?
Mevcut
bilgilere göre hastalığı engelleyebilecek, durdurabilecek veya iyileştirecek
tedavi yok.
» Antidemans
ilaçları sinir hücreleri arasındaki sinyal iletişimini iyileştirmektedir.
» Çoğu
durumlarda hastalığın ilerlemesini geciktirebilir ve belirtilerini
azaltabilirler.
Hasta Yakınları İçin
Öneriler
» Hasta ile gözüne bakarak ve adını söyleyerek konuşun.
» Konuşma tonunuza, sesinizin yüksekliğine ve vücut dilinize dikkat edin.
» Bir seferde tek bir şey sorun veya söyleyin.
» Talimatları tekrarlayın ve cevap vermesi için zaman tanıyın, sözünü kesmeyin.
» Mümkün olduğunca karşılıklı bir konuşma sürdürmeye çalışın.
Bunları yapmak, hastanın kendisini iyi hissetmesini sağlar.
Sıcak ve sevgi dolu bir yaklaşım sergilemeniz, sizinle konuşurken elini tutmanız, onun iletişim kurmasını kolaylaştırır.
Sanki o orada yokmuş gibi onun hakkında konuşmayın veya konuşurken bebekmiş gibi davranmayın.
Anlaşılması zor olsa da kaygılarını dinleyin ve bazı kararları kendisinin vermesini sağlayın
Önleyici Çözümler
• Zihinsel olarak zorlayıcı ve ilginç aktivitelerle meşgul olmak.
• Kademe kademe yeni bilgiler öğrenmek yeni uğraşılarla meşgul olmak (sudoku, yeni bir dil, satranç vb.).
• Yeterli uyumak.
• Stresi azaltmak.
• Fiziksel aktivite yapmak.
• Sosyal ilişkiler içinde olmak
Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras
Nöroloji Uzmanı
Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi