KÜRESEL İYOT EKSİKLİĞİ BOZUKLUKLARINI ÖNLEME GÜNÜ (21 Ekim)
İyot eksikliği; tiroid bezinin düzgün çalışmaması, kilo alma,
zayıflama, yorgunluk, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, kalp ritmi
problemleri, öğrenme bozukluğu ve unutkanlık gibi pek çok probleme sebep olur.
İyot insanlar için temel
elementlerden biridir. Deniz ürünleri, peynir, inek sütü ve yumurta iyot içeren
besinlerdendir.
Sağlığınızı korumak için öğünlerinizde
iyot içeren besinlere de yer verin.
İyotlu tuz, etkisini kaybetmemesi
için güneşten ve nemden korunmalı, yemeklere en son ilave edilmelidir.
Sağlığımız
için az ama İYOTLU TUZ kullanalım.
İYOT EKSİKLİĞİ BOZUKLUĞU
İyot Nedir ve Kaynakları Nelerdir?
İyot, insan vücudunda çok az miktarda bulunan normal
büyüme ve gelişme için gerekli bir mineraldir.
Vücuda besinler, su ve deniz
ürünleri tüketimi ile alınır.
İyot yetersizliği hastalıkları özellikle
toprağında iyot yetersizliği olan bölgelerde görülmektedir.
Havada bulunan iyot
toprağa çöker ve bu toprakta yetişen bitkiler iyodu alır.
Bu bitkilerle
beslenen insanlar ve hayvanlarda iyottan yararlanır.
Özellikle bol yağış alan,
ağaç bulunmayan yörelerde toprak yüzeyindeki iyot, yağmur suları ve rüzgarla erozyona
uğrar.
Bu bölgelerde iyot yetersizliği hastalıkları daha sık görülür.
İyot Niçin Önemlidir?
Vücudun iyoda ihtiyacı çok az miktardadır.
Fakat bu
miktar yaşam için çok önemlidir. İyot tiroid bezinde tiroid hormonlarının
yapımı için gereklidir.
Tiroid bezi boynun ön kısmında bulunur.
Tiroid bezinde
sentezlenen hormonlar, kana geçerek vücutta çeşitli işlevleri kontrol ederler.
Tiroid
Hormonlarının Görevleri:
» Normal
büyüme ve gelişmeyi sağlamak
» Beyinin
normal çalışmasını sağlamak
» Sinir
sistemi çalışmasını ve vücut ısısını düzenlemek
» Vücut
enerjisini kontrol etmektir.
İyot Yetersizliğinde Ortaya Çıkan Sağlık
Sorunları Nelerdir?
İyot eksikliğinin en çok bilinen sonucu guatr
hastalığı olmakla birlikte bu sadece buzdağının görünen kısmıdır.
İyot
eksikliği;
önlenebilir zekâ geriliğinin en önde gelen nedenlerinden birisidir
ve kişiyi anne karnından başlayarak tüm yaşamı boyunca olumsuz olarak etkileyen
bir hastalıklar bütünüdür.
İyot yetersizliğinin en olumsuz ve yıkıcı etkilerinin
gözlendiği risk grupları; doğurganlık çağdaki kadınlar, gebeler, bebekler ve
çocuklardır.
Bebek ve çocuklarda; büyüme ve gelişme geriliği, zeka düzeyinin
akranlarına göre en az 13,5 puan daha düşük olması, öğrenme yeteneği ve okul
başarısında azalma, gebelerde düşük ve ölü doğum riskinde artma, her yaşta
guatr iyot yetersizliğinin oluşturduğu önemli sağlık problemlerinden sadece
birkaçıdır.
Bir toplumda günlük olarak alınması gereken miktarda
iyot alınamadığında sadece tek bir hastalığın değil, bir dizi fonksiyonel ve
gelişimsel bozukluğun ortaya çıktığı saptanmıştır.
Bunlar kısaca “iyot yetersizliği hastalıkları” olarak
ifade edilmektedir.
Bu hastalıkların belki de en fazla bilineni guatrdır.
Ancak
iyotun yetersiz alınması (iyot gereksinmesinin karşılanamaması); gözle
görülmeyen ve ciddi yıkımlara yol açabilen pek çok önemli sağlık problemini de
beraberinde getirmektedir.
İyot yetersizliği hastalıkları nedeni ile, tüm
toplumların sosyal ve ekonomik gelişmeleri olumsuz yönde etkilenmektedir.
Bu
önemli halk sağlığı sorunu bütün bir toplumu fakirliğe ve geri kalmışlığa
sürüklemekte, o toplumda yaşayan çocuklar ve dolayısıyla yetişkinler daha az
üretebilmektedirler.
İyot yetersizliğinin olduğu bölgelerde alınacak
başlıca önlem, kişilerin günlük iyot alımlarını artırmak ve bunun için ülkenin
ve yörenin özelliklerine göre seçilecek yönteme karar vermektir.
Birçok ülkede
olduğu gibi bizim ülkemizde de bunun için seçilen en etkili ve kalıcı yöntem
iyotlu tuz kullanılmasıdır.
Çünkü tuz her yaş grubunun kolayca ulaşabildiği ve
yaygın kullanılan bir besin maddesidir, ayrıca uygun miktarlarda tüketildiğinde
iyotlu tuz günlük iyot ihtiyacını karşılayabilmektedir.
Ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olan iyot
yetersizliği hastalıklarının önlenmesine yönelik olarak, 1994 yılından beri
Sağlık Bakanlığı “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun
İyotlanması Programı”nı yürütmektedir.
Program kapsamında sofralık tuzların
tamamı iyotlanmaktadır. Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği ile tüm sofra tuzlarının
iyot ile zenginleştirilmesi sağlanmıştır.
Bu tebliğe göre sofra tuzu:
Doğrudan
son tüketiciye sunulan, ince öğütülmüş, iyotla zenginleştirilmiş, rafine
edilmiş veya edilmemiş işlenmiş tuzu tanımlamaktadır.
Sofra tuzuna 25-40 mg/kg
oranında potasyum iyodat katılması zorunludur.
Tüm dünyada halkı iyot kullanımı ve etkinliği
konusunda bilgilendirmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla 21 Ekim günü “Küresel İyot Eksikliği Bozukluklarını
Önleme Günü” olarak kutlanmaktadır.
İyotlu tuz, etkisini kaybetmemesi için güneşten ve
nemden korunmalı, yemeklere en son ilave edilmelidir.
Sağlığımız için az
ama İYOTLU
TUZ kullanalım.
İyotlu Tuz Akıllı
Tuzdur