DÜNYA ANTİBİYOTİK FARKINDALIK HAFTASI (18 - 24 Kasım)
(Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası)
Antimikrobiyal
direnç bugün ve gelecek için küresel bir halk sağlığı tehdidi oluşturmaktadır.
Bakteri, virüs, mantar ve parazitlerin sebep olduğu enfeksiyonların
tedavi edilebilmesi için antibiyotik, antiviral, antifungal ve antiparazitik ilaçların
akılcı kullanımı önemlidir.
Antimikrobiyal
direnç gelişmemesi için
antimikrobiyal ilaçları (antibiyotik, antiviral, antifungal, antiparazitik)
hekiminizin reçete ettiği dozda ve sürede, eczacınızın danışmanlığında kullanın.
Uygunsuz antibiyotik
kullanımı direnç sorununa yol açar.
Antibiyotiğe karşı direnç gelişirse bu antibiyotik etkisini kaybeder.
Bu durum, yalnızca antibiyotiği uygun olmayan biçimde
kullanan kişi açısından değil, herkes için
tehlike oluşturmaktadır.
DÜNYA ANTİBİYOTİK FARKINDALIĞI
Antibiyotik direnci tüm dünyayı ve sadece bu günü
değil geleceği de ilgilendiren, çok önemli bir sağlık sorunudur.
Dirençli
bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar, hastalık ve ölüm oranlarının artmasına
ve hastanedeki yatış sürelerinin uzamasına neden olmaktadır.
Antibiyotikler, keşfedildiklerinden beri, enfeksiyon
hastalıklarında modern tıbbın yapı taşı olarak görev yapmıştır.
Ancak, zamanla
antibiyotiklerin insan ve hayvan sağlığında bilinçsiz ve aşırı kullanımı,
hijyen yetersizliği, aşılama ve enfeksiyon kontrol önlemlerinin yetersiz
uygulanması gibi nedenler antibiyotik direncinin ortaya çıkmasını ve
yayılmasını artırmıştır.
Antibiyotiklerin gelecek nesillerde etkinliğinin
sürdürülebilmesi için tek çare akılcı kullanımıdır.
Bunun sağlanabilmesi için
öncelikle kanıta dayalı tanı yöntemleri kullanılarak enfeksiyonların tanısının
doğru konulması gereklidir.
Antibiyotik direnci ve akılcı antibiyotik kullanımı
konusunda toplumda ve sağlık çalışanlarında farkındalığı artırmak, iyi
uygulamaları teşvik etmek amacıyla her yıl 18 Kasımı içine alan hafta “Dünya
Antibiyotik Farkındalık Haftası” etkinlikleri düzenlenmektedir.
Antibiyotikler sadece hekimin reçete ettiği
durumlarda, eczacının danışmanlığında uygun miktar ve sürede kullanılmalıdır.
Hekim reçete etmedikçe kendi kendine ya da yakınlarımızın önerisiyle
antibiyotik kullanılmamalıdır.
Antibiyotikler ağrı kesici, ateş düşürücü
değildir ve her hastalığı tedavi edemez.
Nezle ya da grip gibi virüslerle
oluşan enfeksiyonlarda antibiyotiklerin tedavide yerinin olmadığı ve gereksiz
antibiyotik kullanımıyla istenmeyen yan etkilerin görülebileceği
unutulmamalıdır.
Enfeksiyonlara karşı mücadelede, hijyen, sanitasyon,
sağlık bakımı, el hijyeni gibi standart önlemleri içeren gerekli bütün
enfeksiyon kontrol önlemlerinin uygulanmasının sağlanması, aşı ile önlenebilen
hastalıklarda etkili bağışıklama programlarının yürütülmesi de önem arz
etmektedir.
Antimikrobiyal direnç sorununa yönelik alınacak
tedbirler sağlık sektörü ile sınırlı değildir, çok paydaşlı bir yaklaşımla ele
alınmalıdır.
Bu kapsamda, ülkemizde insan sağlığı, gıda, tarım ve hayvancılık
sektörlerinde antibiyotiklerin akılcı kullanımının sağlanması ve antimikrobiyal
dirençle mücadele konularında ulusal stratejiler geliştirilmesi ve sektörler
arası koordinasyonun sağlanması amacıyla Bakanlığımız koordinasyonunda, Tarım
ve Orman Bakanlığı ve ilgili tüm paydaşların katılımıyla “Tek Sağlık”
yaklaşımında “Ulusal Antimikrobiyal Direnç Önleme Stratejik Eylem Planı”
hazırlanmıştır.
Akılcı antibiyotik kullanım politikalarının uygulanması, sağlık
çalışanları ve toplumda farkındalığın artırılması, konu ile ilgili sürveyans
sistemlerinin güçlendirilmesi, enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesi bu eylem
planının en büyük kazanımları arasında yer alacaktır.
ANTİMİKROBİYAL DİRENCİ BİRLİKTE ÖNLEMEK (WHO)
Antimikrobiyal direnç (AMR),
bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler zamanla değiştiğinde ve artık
ilaçlara yanıt vermediğinde ortaya çıkar, bu da enfeksiyonların tedavi
edilmesini zorlaştırır ve hastalığın yayılma, ciddi hastalık ve ölüm riskini
artırır.
İlaç direncinin bir sonucu olarak, antibiyotikler ve diğer
antimikrobiyal ilaçlar etkisiz hale gelir ve enfeksiyonların tedavisi giderek
zorlaşır veya imkansız hale gelir.
Araştırmacılar, bakterilerdeki AMR'nin
2019'da tahminen 1,27 milyon ölüme neden olduğunu tahmin ediyor 1 .
Antibiyotiklere ve diğer
antimikrobiyal ilaçlara karşı artan direnç sorunuyla başa çıkmak için küresel
bir eylem planı, Mayıs 2015'te Altmış sekizinci Dünya Sağlık Asamblesi'nde
kabul edildi.
Planın temel hedeflerinden biri, etkili iletişim yoluyla AMR
farkındalığını ve anlayışını geliştirmektir. Eğitim ve öğretim.
Dünya Antimikrobiyal
Farkındalık Haftası (WAAW), AMR farkındalığını ve anlayışını geliştirmek ve
halk, Tek Sağlık paydaşları ve politika yapıcılar arasında en iyi uygulamaları
teşvik etmek için her yıl kutlanan küresel bir kampanyadır. AMR.
WAAW'ın bu yılki teması
“Antimikrobiyal Direnci Birlikte Önlemek”. Tüm sektörleri, antimikrobiyallerin
ihtiyatlı kullanımını teşvik etmeye ve Tek Sağlık yaklaşımıyla işbirliği içinde
çalışarak AMR'ye yönelik önleyici tedbirleri güçlendirmeye çağırıyoruz.
1 Antimikrobiyal Direnç
İşbirlikçileri. (2022). 2019'da bakteriyel antimikrobiyal direncin küresel
yükü: sistematik bir
analiz. Neşter; 399(10325):P629-655. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)02724-0